Werk in uitvoering

Welkom op de pagina Werk in uitvoering. Hier doe ik verslag van het autonome kunstproject waaraan ik dit jaar ga werken, zowel individueel als samen met vriendin en beeldend kunstenares Danielle Jaspers.

Autonoom en in verbinding
Al enige jaren word ik door goede vrienden en collega’s die kunstenaar zijn, aangemoedigd eindelijk een keer een autonoom werk te maken. Daar heb ik jaren op moeten kauwen om te begrijpen wat ze daarmee bedoelden.

“Bedoelen jullie dan dat ik niet meer in opdracht moet schrijven?”

“Nee”, zei de een. “Dat hoef je niet helemaal van je bord af te halen. Maar je mag wel gaan kiezen, nee zeggen dus. Die opdracht wel en die opdracht niet.”

“Maar ik kan alleen maar mijn creatieve energie richten als ik een concrete opdracht van een ander krijg.”

Dit was dan een van mijn gevleugelde antwoorden. Waarop de een zei: “Is dat 100% waar?” en de ander daarop aanvulde: “En stel dat dat voor een deel waar is, is het dan ook mogelijk dat jij jezelf een schrijfopdracht geeft?”

Het hadden mijn vragen en antwoorden kunnen zijn, dacht ik dan. En vervolgens nam ik een heel klein stapje. Wat zeg ik? Heel veel kleine stapjes. En soms een te grote en dan weer drie terug. En het is in deze vertraging en soms gekmakende stilte dat ik er langzaam achter aan het komen ben dat ik me mogelijk willens en wetens in The unborn lab ben gaan begeven. Een soort zwart gat dat grondeloos en verwachtingsloos voelt.

“Waarom denk je dat het buiten jou zo stil is?”

Op een dag hield ik het niet meer. Ik raadpleegde een van mijn dankbare opdrachtgevers voor wie ik in 2017 het boek ‘De reis is het doel’ mocht schrijven. En dit was wat hij zei, toen ik hem vroeg waarom het qua opdrachten in een keer zo akelig stil was: “Alles wat je in de buitenwereld ervaart, is een reflectie van jouw binnenwereld”, sprak hij.

“Het is dus ook stil in jou.
Omdat er blijkbaar iets van binnenuit geboren wil worden.”

En dat deed mij denken aan mijn bezoek aan de open dag van de Design Academy Eindhoven, zes jaar geleden. Daar ontmoette ik de studente Eugenie deLariviere, die dat jaar een een afstudeerproject had afgerond met de naam The Unborn lab. Naast het feit dat ik de inhoud en het proces van haar project heel interessant vond, triggerde ook die titel me op een of andere manier. En onlangs kwam ik het woord Unborn ook tegen in het boek True perception, the path of Dharma Art van wijlen Chögyam Trungpa Rinpoche, een van mijn grote inspirators uit het Tibetaans Boeddhisme en vertalers van de visie van Shambhala voor de westerse wereld:

“Traditionally speaking, a symbol occurs because a symbol is unborn, unceasing, and its nature is like the sky, like space. Unborn means that symbolism cannot happen if there is no place to give birth to symbolism.” – CT

En in een keer begint het me te dagen dat de retraites die ik sinds 2015 samen met Danielle Jaspers ben gaan geven ook steeds meer de vorm zijn gaan aannemen van een Unborn lab. Danielle en ik zijn ooit het experiment met elkaar aan gegaan: “Wat als we al spelende gaan creëren en onderweg kijken wat er gebeurt? Lukt het ons om als twee zelfstandig creatievelingen in co-creatie te gaan? Welke obstakels hebben we daarin te overwinnen? En hoe nemen we anderen daarin mee? Wat hebben wij te doen om voor anderen (en onszelf) de juiste voorwaarden te creëren om in dat open zwarte te gat te durven stappen. Het gat van het niet-weten? En wat wil er dan gebeuren?

Het blanco vel dat ons als een ongeboren gulden maagdenvlies aanstaart en geduldig wacht om tot vorm te komen. Welke symboliek komt ons dan tegemoet?

Danielle en ik hadden op voorhand niet  kunnen bedenken hoe dat proces en hoe die reizen eruit zouden gaan zien. Het enige wat we wisten en waar we blijkbaar blind op durfden te vertrouwen, was ons eigen vertrouwen in het kunnen verdragen van ‘het-niet-weten’ en hoe in die zone te komen. We oefenden met onszelf bevrijden van belemmerende patronen door te dansen, te drummen, te schrijven, te zingen, te te tekenen en te schilderen. En al doende ontdekten we dat er altijd weer iets uit dat niets tevoorschijn komt. En ja, dat steken we ook niet onder stoelen of banken: het geboorte geven aan onze eigen kinderen is hierin ook een heel belangrijke leerschool geweest voor ons beiden. Als je dat natuurlijke creatieproces eenmaal bewust hebt meegemaakt, begrijp je namelijk ook hoe dat met elk ander creatie- en transformatie proces werkt.

En vandaag staan we opnieuw aan de vooravond van een geboorte.
Een wedergeboorte zou ik willen zeggen. Een wedergeboorte van een reis die we samen met nog meer reizigers wensen te maken. Want wat we allebei hebben ontdekt in de reizen die we al eerder geboorte hebben gegeven, is dat het verrassend ingewikkeld is om én vanuit autonomie én in verbinding met elkaar te creëren. Dat co-creatie iets wezenlijks anders is dan bijvoorbeeld samen 1 schilderij schilderen. Of ieder om de beurt een hoofdstuk van een boek schrijven. Dat gedeelde regie echt iets met je ego doet. En je van goede huize moet komen en een stevig fundament in je vriendschap nodig hebt om waarheidsgetrouw te blijven. Elkaar elke keer weer scherp houden op: “Spreek ik nu echt mijn eigen waarheid?” En alleen op die manier in het moment het proces ontwerpen dat nodig is om anderen vanuit het blanco vel te laten creëren. Dat is het wezenlijke kenmerk van de retraites geworden die wij samen zijn gaan geven. En die we opnieuw gaan geven, maar dan anders.

 

 

In 2020 dragen wij al onze creaties op aan Gaia, moeder Aarde
Vrijdag 10 januari aanstaande wordt het startpunt van de Creatieve retraite-reis die Danielle Jaspers en ik dit jaar gaan maken en wel met de titel:

Transformation-on-the-road, by co-creation

We gaan – om te beginnen – samen op reis om dit jaar op verschillende locaties in en buiten Nederland met onze individuele kunstprojecten aan het werk te gaan. Danielle al schilderend aan haar schilderijen, ik schrijvend aan mijn manuscript.  De werktitel van Danielle luidt: Ode aan de Aarde. En die van mij: De wedergeboorte van Venus. En dat we elkaar gaan kruisbestuiven is iets wat we nu al uit ervaring weten.

Elke dag dat we gaan werken met wat er onderweg op ons pad komt, dragen we op aan het danken en opschonen van Moeder Aarde. Omdat we weten dat dat stap 1 is om haar en haar bewoners tot een diepgaandere transformatie te brengen. Daar brengen we verslag van uit, uiteraard op instagram, facebook en onze websites.

En nu komt het: Ook jij bent van harte uitgenodigd om met ons mee te liften.
Onder het motto Bring Your Own, gebaseerd op het Australische concept dat je in een restaurant je eigen fles wijn kunt meenemen, kun je met ons meereizen en mee creëren. Concreet betekent het dat je je eigen materialen en eten meeneemt en met ons deelt in de kosten voor vervoer en locatie. Maar misschien breng je ook wel graag een transportmiddel in (denk aan een VW-busje) of een atelier-on-the spot (een bestaand atelier of een tipi of een Ger). En wil je graag op afstand mee reizen en bijdragen, dan is een donatie ook erg welkom in ruil voor een ‘in-de-tussentijd-werk’ van Danielle en/of van mij. Denk hierbij aan een schets of een kort verhaal.

Ongeveer na 6 maanden zullen Danielle en ik een beeld gaan krijgen van wat er aan vorm wil gaan ontstaan, waarmee deel 1 van dit project zich aan de wereld wil tonen. Dat kan een groot kunstwerk zijn, een film, een boek of misschien iets heel anders waar we geen weet van hebben. De laatste 3 maanden zullen we daaraan werken en alle medereizigers uitnodigen om daar deelgenoot van te zijn.

Wil jij ook een ode brengen aan Moeder Aarde en reis je mee?
Geef je dan snel bij een van ons op. Het aantal mee-reisplekken is afhankelijk van het vervoermiddel dat we tot onze beschikking hebben. Dat laten we je dan zsm weten.

REISDATA

Vrijdag 10 januari:
Dag 1: Start in Castricum aan zee

Woensdag 29 januari:
Dag 2: Brugwachtershuisje in Den Bosch?

Maandag 2 en 3 maart:
Nog te bepalen

Vrijdag 6 tot en met zondag 8 maart:
Atelier in Laren – creatieve weekendretraite

April
Atelier in Tipi in Ommeren

27 mei – 3 juni
Atelier in Portugal? Griekenland? Last minute boeking