Alma Wattimena

Woord, stem en beeld geven aan Cultureel Erfgoed Zaanse Schans
Sinds maart van dit jaar vaart rederij Windmill Cruises over de Zaan en geeft zij niet alleen zicht op de Helden van de Zaanse Schans, maar geeft zij ook woord en stem aan ze: De Molens. Voor deze bijzondere rondvaart heb ik mij mogen verdiepen in dit pareltje van een stuk Nederlands Cultureel Erfgoed om het verhaal te mogen schrijven dat in 10 talen aan boord wordt verteld. In dit verhaal krijgt elke molen zijn en haar eigen stem.  De stem van Molen de Ooievaar, de laatste in de tour, heb ik in het Nederlands ingesproken. En onderstaande promovideo heb ik in co-productie gemaakt.

Donderdag 8 maart is er een speciale editie van de Creatieve Vrouwencirkel die Linda van Wilsum, Danielle Jaspers en ik organiseren en begeleiden.  Van 10.00 tot 17.00 laven we ons aan dans, meditatie, muziek en verhalen en gaan we op een inspirerende en speelse wijze in creatie. Kortom, vieren we dat we VROUW zijn!

En dat op een heel bijzondere locatie in het centrum van Amsterdam: in Mayer Manor aan de Nes 116 in Amsterdam. In deze speciale editie vliegen we een aantal mede-muzen in die ons programma op een bijzondere wijze zullen verrijken. Houd ons in de gaten op facebook en onze blogs om op de hoogte te blijven van aanvullende details van het programma.
Zie ook www.creatievevrouwencirkel.nl

Kosten € 95,- incl. BTW
Lunch en materialen zijn inbegrepen.

‘Wat zo zwaar is aan kunstenaar zijn, is dat je het helemaal alleen moet doen.’
‘Wat moet je alleen doen?’, vraag ik de vriend die naast mij aan het tafeltje met zijn vork door de groene rucola op zijn bord roert.
‘Jezelf vorm geven. Elke keer weer helemaal alleen je ziel geboorte geven.’
Die komt binnen. Hij verwoordt mijn eigen worsteling, elke dag weer.

Voor anderen weet ik het altijd zo goed. ‘Joh, het leven is geboren worden, leven, sterven en opnieuw geboren worden. En in die tussentijd, die fase tussen sterven en wedergeboorte is het zaak dat je al je levenslessen de revue laat passeren. Wat is het patroon in de afgelopen periode? Zie je een rode draad lopen door alle thema’s? En wat transformeer je, neem je mee naar morgen?’

Het is fijn als een ander je met dat proces van terug- en vooruitblikken helpt. Maar om dat helemaal alleen te doen. In je eigen kleine uppie, die zoveel liever dat meesterschap aan een ander overlaat. Zucht. En toch weet ik dat ik het heb te doen. Dus pak ik mijzelf vandaag bij de kladden, gesterkt door de moed van mijn vriend.

In de afgelopen zeven jaar is het mij gelukt een archief aan te leggen van alle huwelijkstoespraken die ik heb geschreven en voorgedragen. En omdat ik ooit met mezelf heb afgesproken dat ik elk huwelijk met hart en ziel wilde voltrekken en er dus geen copy-paste verhaal van maak, weet ik: Hier ligt werk dat ik met liefde en zorgvuldigheid heb gemaakt. Zou het kunnen zijn dat mijn hart en ziel ook mijzelf heeft toegesproken in mijn creaties? Kan ik een patroon ontdekken in de verhalen die ik via de verhalen van anderen heb verteld? Oftewel, kan ik mijzelf opnieuw ontmoeten in mijn eigen werk?

Steen van Smaragd
Het is november 2010. Een man en een vrouw van achter in de zestig komen de kamer binnen waar ik een voorgesprek met ze heb. Zij is een charmante dame, met een diepe warme oogopslag. Ze heeft een ingetogen, koninklijke uitstraling. Hij is uitbundig en galant, heeft frisse blauwe ogen. Het valt me op hoe respectvol ze over elkaar spreken en met elkaar zijn. Ze zijn al 30 jaar bevriend en hebben beiden veel mee gemaakt. Alle twee met anderen getrouwd geweest, gescheiden en een lange tijd op zichzelf geleefd. Zij is zijn wegwijzer in zijn leven, zo vertelt de man. Vooral op de momenten dat hij het leven zwaar vindt. Ik spreek hem toe met zijn eigen woorden:

“Alexander*, in het jaar 2007, waarin het lijkt alsof verschillende draden in de knoop raken, brengt het leven jou in het centrum, in het hart van je eigen labyrinth. Het tedere hart, dat niets liever meer wil dan naakt en waar zijn. En die naakte waarheid van het hart doet pijn. Omdat het, als het naakt is, zo kwetsbaar voelt, zo in resonantie met alles wat er is.”

Spreekwoordelijk liggend in haar schoot, wordt de man opnieuw geboren. En daar in dat moment valt in een keer na 30 jaar onvoorwaardelijke vriendschap de puzzel op zijn plaats. Ze zijn voor elkaar bestemd. Hij vraagt haar ten huwelijk, zij neemt het in overweging. En dan, vanuit het diepst van haar hart zegt zij: ‘Ja’. Ze ontvangt van hem een ring met een groene steen van smaragd.

“Een steen van smaragd…het doet me denken aan het verhaal van De Alchemist van Paolo Cuelho. Voor wie het boek niet kent: de hoofdpersoon Santiago gaat op zoek naar zijn bestemming. Onderweg ontmoet hij verschillende ‘weg-wijzen’ en een daarvan is de alchemist. Hij is het die aan Santiago vertelt:

De kennis van het grote werk- de alchemie- berust op een oeroude traditie die geschreven kon worden op een enkele smaragd.

 Tijdens ons gesprek kwam naar voren dat er een bijzondere chemie is tussen jullie ogenschijnlijk tegengestelde karakters. Namelijk aan de ene kant het rustige naar binnen gekeerde karakter van Esmeralda*, dat houdt van de stilte. En aan de andere kant het dynamische naar buiten gerichte karakter van Alexander, dat houdt van de beweging. En dat het die chemie is die maakt dat jullie zeggen: ‘We kunnen ons zo in tranen lachen.’

Het is ook die chemie die jullie denk ik zo jong houdt, kortom werkt als Het levenselixer, de liefdesdrank die leidt tot eeuwig leven. En dat kunnen jullie ouders daarboven -om over de onstoffelijke verbinding te spreken- bevestigen. Dat wat zij jullie ooit in waarden, normen en liefde hebben voorgeleefd, in jullie verbintenis mag doorleven.

Moge het huwelijk dat vandaag is uitgesproken, in liefdevolle aanwezigheid van jullie dierbaren en wellicht ook onder toeziend oog van jullie ouders, als het levenselixer voor jullie zijn, voor en voorbij dit leven.”

*De namen in dit verhaal zijn om redenen van privacy gefingeerd

In aanloop naar Kerst, de voorloper van het verhaal van de geboorte van het Christuslicht…

Zo’n 3000 jaar geleden, in het oude Perzie, het huidige Iran en Afghanistan leefde eens een herder. Zijn naam was Zoroaster. Rond zijn twintigste levensjaar ervoer Zoroaster een crisis en begon hij rond te dwalen. Na tien jaar kreeg hij, gezeten aan de oevers van de Oxus (de Amu Darja) een visioen van de god Ahura Mazda. Hij doorzag daarmee hoe de mens was ingeklemd tussen goed en kwaad en begon met zijn liederen en verhalen zijn wijsheid te delen. Het verhaal dat hij vertelde ging als volgt:

De mythe van Mithras

In den beginne
Het verhaal van Mithras begint in oeroude tijden, toen de wereld nog ongeschapen was, in de tijd dat er alleen de Ene was, die begin noch einde heeft. Die Ene was het die beide grote goden maakte: Ahura Mazda en Ahriman. Ahura Mazda maakte alles wat mooi was en schoon boven de grond.: de bovenwereld. Daar waar Ahura Mazda regeerde was het eeuwig zomer.

Ahriman daarentegen maakte voor zichzelf een koninkrijk van duisternis: de onderwereld.

In de wereld van Ahriman was het altijd winter en was de grond hard bevroren als ijs. Hij werd jaloers op de schone schepping van Ahura Mazda en probeerde die te bederven.
Zo lukte het Ahriman uiteindelijk twee maanden winter te brengen in de wereld boven de grond.

Toen schiep Ahura Mazda een paradijselijke tuin, de schoonste plek op aarde. Hier bloeiden rozen en zongen de mooiste vogels hun lied. Ahriman echter maakte insecten en slangen en liet die in de tuin. Zij brachten wanorde in die blijde plaats. Daarna schiep Ahura Mazda de eerste mensen, een man en een vrouw: Mashya en Mashyoi. Zij werden geboren uit de aarde, volgroeid en gereed, en Ahura Mazda sprak tot hen: “Jullie zijn mensen, meesters over de wereld. Denk alleen dat wat goed is. Aanbid mij, en luister niet naar de Deava’s van Ahriman.” Ahriman echter fluisterde hen in dat hij de schepper was van al het schoons dat zij zagen en zij zeiden tegen elkaar: “Voorzeker was het Ahriman die al dit moois maakte; laat ons hem aanbidden.”

De gouden eeuw
Ahura Mazda verliet hun echter niet, maar waakte over hen en zij gaven zich niet volledig over aan het kwaad. Zo leefden zij met hun kinderen in de tuin van Ghaon en een gouden eeuw brak aan voor de mensheid. De macht van Ahriman groeide en aan de gouden tijd kwam een einde. Ahriman ademde met zijn ijselijke adem over de tuin en de tuin verging en de mensheid werd verspreid over de hele aarde. Zij begonnen elkaar te bevechten en af te slachten. De dood kwam over de aarde, precies zoals Ahriman had bedoeld. Iedere mens die stierf dwaalde door het rijk waar Ahriman koning was.

De Nieuwe Mens
Ahura Mazda keek neer op de wereld en was bedroefd. Hij dacht lang na over hoe hij de mensheid weer op het goede spoor kon brengen. Tenslotte besloot hij een einde te maken aan de eerste mensheid en een god te scheppen die de Nieuwe Mens zou maken. Op zijn bevel opende zich een grote rots en een wonderschoon kind stapte naar buiten. De herders die bij hun kuddes waakten op de velden zagen dit en verbaasden zich. Toen de duisternis viel gingen twee herders naar de opening in de rots en bewaakten de ingang met toortsen in de hand. Zij zagen hoe het kind groeide en veranderde in een jonge man. Op zijn hoofd droeg hij een kap, gevormd als een afgeknotte hoorn. Aan zijn zijde droeg hij een kort zwaard en in zijn hand hield hij een boog.

Tegen de ochtend was Mithras volgroeid en gereed om de wereld te veroveren. Hij kleedde zich in een kleed van vijgenbladeren en legde een pijl op zijn boog. Hij daagde zijn zus Mitra Danea uit, de onsterfelijke zon. Mitra leidde haar zonnewagen naar de aarde, en het vuur van haar wagen maakte een einde aan het leven van de mensen van het gouden tijdperk en aan alle dieren en planten op aarde.

De eerste fakkeldragers
Mithras redde slechts twee mensen van de ondergang: de twee herders die zijn grot hadden bewaakt met het licht van hun toortsen. Hij had hen verborgen in een onderaardse grot, de eerste tempel van Mithras! Cautes en Cautopates, zoals de fakkeldragers genoemd werden, waren de eerste priesters van Mithras en zij hadden de graad van soldaat en Pers in zijn eredienst.

Mithras sprak tot Mitra: “Zijt gegroet, schijnende wagenmenner van de hemelse wagen, Gij brengt licht en warmte op aarde. Ahura Mazda, de Vader, heeft mij gestuurd om de aarde en de mensen te herscheppen. Ik ben Mithras, en allen die mij volgen en deel nemen aan mijn heilige mysteriën zullen triomferen over de Deava’s. Ahriman zal geen vat op hen krijgen en als zij sterven zullen zij niet afdalen naar zijn ijzige rijk, maar wonen in een nieuwe paradijselijke tuin, die niet van deze wereld is en waar Ahriman geen vat op hen kan krijgen.” Mitra knielde neer voor Mithras en bracht hem eer en Mithras zei: “Voor eeuwig zullen zij, die deel nemen aan mijn mysteriën en de zesde graad bereiken naar U worden genoemd: Heliodromus, bestuurders van de zonnewagen! Er zal maar één graad zijn die hoger is, die van de vader, want alleen Ahura Mazda is hoger dan Mitra. Die hoogste graad zullen zij Pater noemen!” Mitra keerde terug met haar zonnewagen naar haar baan aan de hemel en Mithras stond op een heuveltop en overzag de verbrande aarde.

Toen hij tot Ahura Mazda bad opende zich een rots en daaruit sprong een stier tevoorschijn, groter, sterker en vol leven als nooit daarvoor of daarna een stier was. Mithras ving de stier en bracht hem naar een grot die als stal dienst kon doen. Toen kwam Corax, de raaf, tot Mithras gevlogen, naar wie de eerste graad is genoemd, en zei: “Ik ben de boodschapper van Ahura Mazda en ik ben gestuurd om je te zeggen, dat je je zwaard moet trekken en de stier moet offeren, want van zijn dood zal leven komen.” Mithras dwong de stier op de knieën, knielde op zijn rug, trok zijn bovenkaak naar achter en stak zijn zwaard recht in zijn hart. Toen de stier stierf kwamen een hond, een schorpioen en een slang tevoorschijn, gezonden door Ahrim. Zij wilden van van het bloed te drinken, maar Mithras joeg de beesten van Ahriman weg. Het bloed van de stier zakte in de grond en de zon smolt zijn grote lichaam en ook dat zakte weg in de grond. Uit die grond groeide De Nieuwe Mens en nieuw leven op aarde.

Eerste Nieuwe Mens: Nymphus
De eerste mens die door Mithras zo tot leven werd gewekt was Nymphus. Lange tijd was Mithras zelf de leider van de nieuwe mens en beschermde hen tegen de vele pogingen van Ahriman om macht over hen te krijgen. Tenslotte kwam toch het moment dat zijn tijd voorbij was en hij zich bij zijn hemelse vader moest voegen. Mithras riep Cautes en Cautopates bij zich en sprak: “Ik moet afscheid nemen en mij bij Ahura Mazda voegen in de hemel. Toch zal ik doorgaan over allen te waken en hen te leiden die offeren in mijn tempels en deel nemen aan mijn mysteriën. Niet allen zullen alle zeven graden doorlopen van mijn eredienst, maar allen moeten pogen dit te doen.

1. Want de eerste graad van Corax is voor hen die mijn leringen hebben vernomen door de mond van mijn priesters en mij wensen te volgen.
2. De tweede graad maakt van een man Nymphus, want hij is gehuwd met mijn geloof
3. Miles, de soldaat, is hij die voor mij vecht .
4. Leo jaagt aan mijn zijde om het kwaad te verdrijven.
5. Persis de Pers brandt het kwaad uit met zijn toorts en verlicht het pad van mijn volgelingen.
6. De zesde graad, Heliodromus, zal mijn volgelingen bevestigen dat zij in de zonnewagen naar de paradijslijke tuin zullen rijden en naast mijn vader zitten, buiten bereik van Ahriman, als hun tijd gekomen is.
7. Ik zal daar zijn en zorg dragen voor zijn tafel.

Nu moet ik gaan en die tafel voorbereiden voor Hem en voor allen die de wetten van Ahura Mazda eerbiedigen, die ik jullie heb geleerd.”

De wereld van de opgaande zon
Daarna werd Mithras niet meer gezien in het land der mensen, want hij was vertrokken met de wagen van Mitra, die elke morgen weer hoop brengt aan de volgelingen van Mithras op aarde: de opgaande zon.

Binnenkort hier mijn laatste productie te zien: De Boektrailer van het onlangs verschenen boek Het witte veld en de zeven tonen van de stilte. Geschreven door Ton Akkermans en Stichting Odebaer.

Sinds kort kun je mij als professioneel ‘Verbinder in naam van de liefde’ vinden op www.theperfectwedding.nl “Hm”, hoor ik mezelf (en jou?) hardop denken. “The Perfect Wedding, bestaat die dan?”

Toen ik in 2009 werd beëdigd als Bijzonder Ambtenaar van de Burgerlijke Stand, wist ik nog niet uit eigen ervaring hoe het was om een officiële huwelijksceremonie te ondergaan. Ik was namelijk 8 jaar daarvoor het geregistreerde partnerschap aangegaan met mijn man. Een noodzakelijke formaliteit vonden wij toen, want ik was hoogzwanger van onze dochter en we wilden het goed regelen. Op een vroege maandagochtend in een stadsdeelkantoor in Amsterdam. Zonder bubbels, zonder feest. Gewoon, kort en zakelijk.

Dus laat staan dat ik een beeld had van de perfecte ceremonie. Maar dat liet onverlet dat ik graag mensen wilde trouwen. Nu, 7 jaar later kan ik vertellen dat het verbinden van mensen mij nog steeds gouden vleugels geeft. Of zoals natuurkundige en meditator Arthur Zajonc dat ooit in een interview tegen mij zei: “Als je je op een diep niveau verbindt met het object dat je zonder oordeel observeert, kom je in de zone van het ervaren van The hidden ecstasy.” Ik begreep direct wat hij hiermee bedoelde. Dat ervaar ik elke keer weer als mensen mij hun verhalen toevertrouwen. En ik hen aan de hand van hun eigen levensverhaal mag verbinden met iets dat groter lijkt dan alleen zij met z’n tweeën. Het magische is dat in dat moment van extatische verbinding alles perfect voelt.

Tja en of de perfecte trouwerij dan ook leidt naar het perfecte huwelijk? Je zou het graag willen natuurlijk. Maar ook hier geldt de gouden regel, vermoed ik: Als je je op een diep niveau kunt verbinden met de persoon die je zonder oordeel kan observeren, kom je in de zone van het ervaren van De verborgen extase. En dat is niet altijd even simpel, toch? Vooral dat zonder oordeel zien en luisteren. Helemaal -of gek genoeg?- met iemand die zo dicht bij je staat als je man. Laat ik daar ook eerlijk over zijn.